Indice alfabético
- Ramón María Aller Ulloa
- José Alonso López y Nobal
- Juan Alonso López y Nobal
- Salustio Alvarado Fernández
- Marceliano Álvarez Muñiz
- Ángeles Alvariño González
- Emilio Anadón Frutos
- Eloy Luis André
- Jesús Andreu Lázaro
- Buenaventura Andreu Morera
- José María Andrey y Sierra
- Andrés Antelo Lamas
- Rafael Areses Vidal
- Anselmo Arias Teixeiro
- Antonio Arias Teixeiro
- Pedro Alejandro Auber e Fondniare
- José María Baleato
- Ángel Baltar Cortés
- Ramón Baltar Domínguez
- Antonio Baltar Domínguez
- Manuel Baraja Fernández
- Juan Barcia Caballero
- Juan José Barcia Goyanes
- Charles Eugène Barrois
- José Luis Barros Malvar
- Tomás Batuecas Marugán
- Francisco Bellot Rodríguez
- Ricardo Bernárdez
- Fermín Bescansa Casares
- Luis Blanco Rivero
- Ramón Blanco y Pérez del Camino
- José Boado y Castro
- Baltasar Manuel Boldo Tuced
- Ignacio Bolívar y Urrutia
- Patricio Borobio Díaz
- Celia Brañas Fernández
- Gonzalo Brañas Fernández
- Antonio Brunet y Talleda
- Odón de Buen y del Cos
- Eusebio Bueno Martínez
- Manuel Cabaleiro Goás
- Ernesto Caballero y Bellido
- Rafael Cadórniga Carro
- Laureano Calderón Arana
- Fernando Calvet Prats
- Juan Bautista Camiña
- Domingo Antonio Camiña Fortes
- Jesús Carballo Taboada
- Santiago Carro García
- Roque Carús Falcón
- Antonio Casares Gil
- José Casares Gil
- Antonio Casares Rodríguez
- Fermín Casares y Bescansa
- Pedro de Castro
- Santiago Castroviejo Bolibar
- Pedro Antonio Cerviño Núñez
- Eduardo Chao Fernández
- José María Chao Rodríguez
- Aniceto Charro Arias
- Ángel Cobián Areal
- José Carlos Colmeiro Laforet
- Miguel Colmeiro y Penido
- Andrés Avelino Comerma y Batalla
- Francisco Cónsul Jove y Tineo
- José Andrés Cornide Saavedra y Folgueira
- Antonio Correa Fernández
- Pedro Couceiro Corral
- Luis Crespí Jaume
- Mariano Cubí y Soler
- José Deulofeu y Poch
- Modesto Domínguez Hervella
- Juan Donapetry Iribarnegaray
- Juan Jacobo Durán Loriga
- Armando Durán Miranda
- Mauricio Echandi Montalvo
- Antonio Eleizegui López
- Ricardo Escauriaza del Valle
- Rafael Estrada Arnaiz
- Félix Domingo Estrada Catoira
- Joaquín Ezquerra del Bayo
- Benito Jerónimo Feijoo Montenegro
- Valeriano Fernández Bacorell
- Manuel Rufo Fernández Carballido
- Elisa Fernanda Mª del Carmen Fernández de la Vega y Lombán
- Jimena Mª Francisca Emilia Fernández de la Vega y Lombán
- José Ramón Fernández de Luanco y del Riego
- Ignacio Fernández Flórez Reguera
- Cesáreo Fernández Losada
- Manuel Jacobo Fernández Mariño
- José Fernández Martínez
- Bibiano Fernández Osorio-Tafall
- Gustavo Fernández Rodríguez Bastos y Harizmendi
- Gabriel Fernández Taboada
- Domingo Fontán Rodríguez
- Ramón Fontenla Maristany
- Emilio Fraga Lago
- Francisco Freire Barreiro
- Gonzalo Gallas Novas
- Cruz Gallástegui Unamuno
- Heliodoro Gallego Armesto
- Abelardo Gallego Canel
- Fausto Garagarza y Dugiols
- Fernando Garcia Arenal
- Víctor García Ferreiro
- Antonio García Maceira
- Pío García Novoa
- Antonio García Varela
- José María García-Blanco Oyarzábal
- Eustaquio (Antonio Félix) Giannini Bentallol
- Miguel Gil Casares
- José María Gil Rey
- Francisco Giral González
- Pedro Gómez de Bedoya y Paredes
- Manuel Gómez Larrañeta
- Mariano Gómez Ulla
- Manuel Gómez-Durán Martínez
- Vicente González Canales
- Jaime González Carreró
- José González López
- José González Olivares
- Juan de Dios González Pizarro
- Joseph González Salgado
- Claudio González Zúñiga
- José Goyanes Álvarez
- José Goyanes Capdevila
- Vicente Goyanes Cedrón
- Mariano de la Paz Graells Agüera
- Albert (Albert I, Príncipe de Mónaco) Grimaldi
- Vicente Guarnerio Gómez
- Francisco Guitián Ojea
- Leopoldo Hernández Robredo
- Primitivo Hernández Sampelayo
- José María Hernansáez y Moscoso
- Enrique Hervada García-Sampedro
- Ragnar Hult
- Alexander von Humboldt
- Carlos Ibañez y Varela
- Santiago de la Iglesia Santos
- Francisco Iglesias Brage
- Luis Iglesias Iglesias
- Luis Iglesias Pardo
- Emigdio Iglesias Somoza
- Gerardo Jeremías Devesa
- Ángel Jorge Echeverri
- Jorge Juan y Santacilia
- Ángel Laborde Navarro
- Johan Martin Christian Lange
- Bernardo Lecocq Honesy
- Carlos Lemaur
- Juan Lembeye y Lartaud
- Octavio Lois Amado
- Juan Lojo Batalla
- Antonio López de Guadalupe
- Jacobo López Elizagaray
- Manuel López Enríquez
- Víctor López Seoane
- Juan López Soler
- Juan López Suárez
- Dionisio Macarte y Díaz
- Gerónimo Macho Velado
- Ramón Margalef López
- Tomás Mariño Pardo
- Juan Martín Sauras
- Antonio Martínez de la Riva
- Ángel Martínez de la Riva Vilar
- Domingo Martínez de Presa
- Manuel Martínez-Risco
- Baltasar Merino Román
- Manuel Eugenio Merino Simón
- Faustino Miranda González
- Ricardo Montequi y Díaz de la Plaza
- Saturnino Montojo y Díaz
- Olga Moreiras Tuni
- Evaristo Antonio Mosquera Quiroga
- Francisco Antonio Mourelle de la Rúa
- Manuel Muñoz Taboadela
- José María Navaz y Sanz
- Francisco de Neira
- João da Nova
- Antonio Novo Campelo
- Domingo Antonio de Nóvoa Gándara y Feijoo
- Roberto Nóvoa Santos
- Miguel Odriozola Pietas
- Ramón Otero Acuña
- Enrique Otero Aenlle
- Xosé Otero Espasandín
- Fernando Oxea
- Timoteo O´Scanlan
- Emilia Pardo Bazán
- Isidro Parga Pondal
- Jacobo María de Parga y Puga
- Ubaldo Pasarón y Lastra
- Patricio María Paz y Membiela
- Ángel Pedreira Labadía
- Pedro Pena y Pérez
- Ramón Pérez Costales
- José Pérez López-Villamil
- Severino Pérez y Vázquez
- Gerónimo Piñeiro de las Casas
- Manuel Piñeiro Herba
- Eugenio Piñerúa Álvarez
- José Planellas Giralt
- Francisco Ponte y Blanco
- Antonio Posse Roybanes
- Pedro Andrés Pourret
- Casiano de Prado y Vallo
- Esteban Quet y Puigvert
- José Quiroga Méndez
- Marcelino Ramírez García
- Benito Regueiro Varela
- Ignacio Ribas Marqués
- Tomás Rico Jimeno
- Eduardo del Río y Lara
- Francisco de los Ríos Naceiro
- Cándido Ríos Rial
- Arturo Rivas Castro
- Antonio Rodríguez Darriba
- Carlos Rodríguez Baltar
- Juan Antonio Rodríguez Bustillo
- Alejandro Rodríguez Cadarso
- José Rodríguez Carracido
- José Rodríguez González
- José Rodríguez Martínez
- José Rodriguez Mourelo
- Juan Rodríguez Sardiña
- Luis Rodríguez Seoane
- Juan Rof Carballo
- Juan Rof Codina
- Francisco Romero Blanco
- José María Romero Fernández de Landa
- Francisco Romero Molezún
- Ramón Rúa Figueroa
- Ángela Ruiz Robles
- Ramón Dionisio de la Sagra y Peris
- Francisco Sánchez
- Julián Sánchez Bort
- Timoteo Sánchez Freire
- Gumersindo Sánchez Guisande
- Fernando Sande y Lago
- Frei Martín Sarmiento
- Pedro Sarmiento de Gamboa
- Camille François Sauvageau
- Guillermo Schulz
- Francisco de Seijas y Lobera
- Josep Joan Vicente del Seixo
- Antonio Sierra Forniés
- César Sobrado Maestro
- Juan Sobreira y Salgado
- Ramón Sobrino Buhigas
- Benito Ángel Dionisio Sotelo y Rivas
- Juan Suárez Casas
- Enrique Suárez Couto
- Julián Francisco Suárez Freire
- Paulino Suárez Suárez
- Francisco Sueiras
- Nicolás Taboada y Leal
- Maximino Teijeiro Fernández
- Joan Texidor i Cos
- Pedro Urquijo Landaluce
- Joaquín Vaamonde Rodríguez
- Lope Valcárcel Vargas
- Antonio Valenzuela Ozores
- Ramón Varela de la Iglesia
- Teodoro Varela de la Iglesia
- José Varela de Montes
- Juan Varela Gil
- Gregorio Varela Mosquera
- Manuel Varela Radío
- Ángel Varela Santos
- José Varela y Ulloa
- Ricardo Varela y Varela
- Vicente Vázquez Queipo
- José Francisco Vendrell de Pedralbes i Estaper del Mas
- Ramón Verea García
- Enrique Vidal Abascal
- Ernesto Viéitez Cortizo
- Xosé Luis Vila Jato
- Antonio Vila Nadal
- Cipriano Vimercati Benítez
- Leoncio Virgós Guillén
- Heinrich Moritz Willkomm
- María Josefa Wonenburger Planells
- Isabel Zendal Gómez
Disciplinas científicas
- ./ Mariña
- ./ Matemáticas
- ./ Enxeñería
- ./ Botánica
- ./ Cartografía
- ./ Agronomía
- ./ Bioloxía
- ./ Química
- ./ Astronomía
- ./ Xeoloxía
- ./ Minas
- ./ Medicina
- ./ Xenética
- ./ Coleccións
- ./ Psiquiatría
- ./ Anatomía
- ./ Nautica
- ./ Cosmografía
- ./ Microbioloxía
- ./ Histoloxía
- ./ Ensino
- ./ Divulgación científica
- ./ Ciencias Experimentais
- ./ Filosofía
- ./ Hidroloxía
- ./ Medicina
- ./ Xinecoloxía
- ./ Veterinaria
- ./ Zootecnia
- ./ Bromatoloxía
- ./ Hixiene
- ./ Mecánica
- ./ Espeleoloxía
- ./ Paleontoloxía
- ./ Zooloxía
- ./ Radioloxía
- ./ Xeografía
- ./ Agricultura
- ./ Ciencias Naturais
- ./ Farmacia
- ./ Viticultura
- ./ Navegación
- ./ Física
- ./ Aeronaútica
- ./ Técnica
- ./ Armas
- ./ Oftalmoloxía
- ./ Parasitoloxía
- ./ Mineraloxía
- ./ Farmacaloxía
- ./ Ornitoloxía
- ./ Entomoloxía
- ./ Expedicións
- ./ Bioquímica
- ./ Dermatoloxía
- ./ Ecoloxía
- ./ Avicultura
- ./ Pediatría
- ./ Micrografía
- ./ Anestesia
- ./ Oceanografía
- ./ Fisioloxía
- ./ Moluscos
- ./ Cálculo
- ./ Nutrición
- ./ Meteoroloxía
- ./ Psicoloxía experimental
- ./ Edafoloxía
- ./ Enxeñería de montes
- ./ Fisioloxía vexetal
- ./ Bioloxía mariña
- ./ Ficoloxía
- ./ Limnoloxía
- ./ Tecnoloxía
- ./ Cirurxía
- ./ Antropoloxía
Vicente Guarnerio Gómez
Eminente cirurxián, pioneiro na aplicación dos anestésicos
comparte esta páxina:Ámbitos de ocupación:
Autor/a da biografía:
- Sisto Edreira, Rafael
- Data de alta: 20/04/2012
Extras de Vicente Guarnerio Gómez:
Ensayos sobre el cloroformo
Variedades. Ensayos sobre el cloroformo
Cálculo vesical voluminoso tratado por la litotricia
Extras sobre Vicente Guarnerio Gómez:
Estado general de la clínica especial quirúrgica
Bibliografía médica gallega del siglo XIX
Tratado de anestesia y reanimación
Historia de la anestesia en España
Galeria

Como citar esta páxina:
- Sisto Edreira, Rafael ([2012], “Vicente Guarnerio Gómez”, en Álbum da Ciencia. Culturagalega.org. Consello da Cultura Galega. [lectura: 03/06/2023] [URL: http://www.culturagalega.org/
albumdaciencia/detalle.php?id=274
O 25 de setembro de 1845 foi nomeado catedrático de Historia Natural Médica da Universidade de Santiago, se ben, en outubro do mesmo ano, encargóuselle da materia de Clínica Cirúrxica da Facultade de Medicina. Tomou posesión o 4 de novembro de 1845 e desempeñou a docencia desta especialidade ata que marchou de Santiago en 1850, agás o curso 1846-47 no que, segundo as fontes de arquivo, estivo encargado da materia de Operacións e Vendaxes.
A súa curta e frutífera estadía en Santiago rematou en agosto de 1850, co seu nomeamento como catedrático de Fisioloxía e Hixiene Privada da Universidade de Granada, onde sería decano durante case trinta anos. Neste traslado voluntario puideron ter incidencia os conflitos que tivo cos alumnos e o persoal do Hospital Real (González Guitián, 2008). Durante a súa permanencia en Compostela foi membro activo da Academia Médica de Emulación e participou en toda as actividades desenvolvidas pola institución, en especial na súa revista. Coincidiu neste período con científicos como Antonio Casares ou González Olivares, e entre todos situaron a actividade científica galega entre as punteiras do Estado.
Guarnerio tivo un papel relevante no campo cirúrxico e na aplicación dos anestésicos a mediados do século XIX. As noticias do descubrimento da anestesia clorofórmica chegaron a Santiago a primeiros do mes de decembro de 1847. Vicente Guarnerio ten coñecemento destes sucesos polo Diario de Debates que recibe o 3 ou o 4 de decembro, e axiña comunica a nova ao químico Antonio Casares Rodrigo, quen xa nese momento estaba tentando preparar a substancia por un método similar ao proposto por Souberian. O 5 de decembro, moito antes que en calquera outro lugar do Estado, xa Casares obtivera algunha cantidade de cloroformo, pero debido a que non era suficiente para a experimentación e os ensaios clínicos, investigou outros procedementos de obtención que lle permitiron obter unha maior cantidade.
Obtido o cloroformo, o domingo 19 de decembro reuníronse no laboratorio do Dr. Casares un grupo de cirurxiáns: Guarnerio, González Olivares, Laorden e La Riva -tamén estaba o cartógrafo Domingo Fontán. Na súa presenza, o químico experimentou a acción do cloroformo nun can “dogo” ao que realizou diversas manobras dolorosas sen que o can dera mostras de sensibilidade; despois, coma xa fixera no caso do éter, Casares experimentou o novo anestésico en si mesmo, chegando a un estado de perda da consciencia e de sono, sensacións que logo describirá e comparará coas do éter.
Ao día seguinte, luns 20 de decembro de 1847, efectuáronse no Hospital Real de Santiago dúas operacións cirúrxicas baixo a influenza da anestesia clorofórmica. No anfiteatro cirúrxico da clínica do profesor Guarnerio reuniuse aquela mañá un numeroso grupo de profesores e alumnos para presenciar a operación, procedendo Guarnerio a administrar o cloroformo a Domingo Barreiro, paciente duns 60 anos que padecía cancro de pene. Tras aplicarlle ao enfermo unha compresa que contiña media dracma de cloroformo, este durmiuse aos dous minutos, e Guarnerio puido amputar o pene dun só golpe de bisturí sen que o paciente experimentase a máis mínima dor.
A actividade médica de Guarnerio foi moito máis alá do seu protagonismo nos ensaios do cloroformo. Gran cirurxián, as novas técnicas por el empregadas foron recollidas con frecuencia na Revista Médica. Periódico de la Academia de Emulación de Santiago, foro de comunicación e discusión científica que mostrou ao mundo o que daquela se facía en Santiago.
Bibliografía:
Fontes documentais:
Arquivo histórico da Universidade de Santiago, Serie Expedientes persoais, cartafol 598; Serie Libros de Arquivo, Libros A-253 (1845-48) e A-240 (1847-50).
Fontes impresas:
GUARNERIO GOMEZ, V. (1841): De l'incontinence d'urine: Thése presentée et publiquement soutenne a la Faculté de Medecine de Montpellier... , Montpellier: J. Martel.
GUARNERIO GOMEZ, V. (1847): “Ensayos sobre el cloroformo”, Gaceta Médica, 108: 282.
GUARNERIO GOMEZ, V. (1848a): “Ensayos sobre el cloroformo”, El Faro, (2-I-48), p. 3.
GUARNERIO GOMEZ, V. (1848b): “Variedades. Ensayos sobre el cloroformo”, Eco del Comercio, nº 1615 (4-I-48), p. 4.
GUARNERIO GOMEZ, V. (1848c): “Estado general de la clínica de la clínica especial quirúrgica en los 6 primeros meses a cargo del catedrático Dr. D. Vicente Guarnerio y Gómez”, Revista Médica. Periódico de la Academia de Emulación de Santiago, 4: 53-61.
GUARNERIO GOMEZ, V. (1848d): “Tumor degenerado del cuello: extirpación”, Revista Médica. Periódico de la Academia de Emulación de Santiago, 7: 137-140.
GUARNERIO GOMEZ, V. (1848e): “Historia del quiste hemático del cuello (continuación)”, Revista Médica. Periódico de la Academia de Emulación de Santiago, 8: 163-166.
GUARNERIO GOMEZ, V. (1849): “Cálculo vesical: litotricia: curación: reflexiones: valor de la talla y litotricia”, Revista Médica. Periódico de la Academia de Emulación de Santiago, 54: 321-328; 55: 337-344; 56: 357-365; 57: 375-382; 60: 346-355.
GUARNERIO GOMEZ, V. (1850): Cálculo vesical voluminoso tratado por la litotricia: reflexiones y consideraciones generales acerca de la talla de la litotricia, [Publicado en la Revista Médica de Santiago], Santiago: Imprenta de la Viuda de Compañel e Hijos [Orixinal na Universidade Complutense, reeditado por Kessinger Publishing en 1850].
Bibliografía secundaria:
BAEZA, Juan (1848): “Quiste hemático del cuello operado por el Sr. Guernerio”, Revista Médica. Periódico de la Academia de Emulación de Santiago , 7: 137-140; 8: 163-167.
CARRO OTERO, J. (1998): Materiais para unha Historia da Medicina Galega, Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, Consellería de Sanidade e Servicios Sociais; Vol. I., p. 53-61.
FRANCO GRANDE et al. (1992): “Contribución da Escola Médica Compostelana á introducción e establecemento da anestesia en España”, Ingenium, 3: 9-29.
GONZÁLEZ GUITIÁN, C. (2008):Bibliografía médica gallega del siglo XIX, Valencia: Universitat.
LANCINA, Juan A. (2005): “Vicente Guarnerio Gómez (1818-1880), ¿primer urólogo en Galicia?”, Notas históricas de la urología en Galicia, pp. 87-102.